Renée Watson – Stukjes van mezelf (1e recensie)

Jade weet dat als ze ooit succesvol wil worden, ze weg moet uit de buurt waar ze is opgegroeid. Haar moeder zegt dat ze iedere kans moet grijpen die ze krijgt. Ze heeft een beurs gekregen voor een witte privéschool en krijgt zelfs extra bijles op zaterdagen. Maar sommige kansen voelen eerder vernederend dan behulpzaam. Zoals een uitnodiging om zich bij Women to Women aan te sluiten, een mentorprogramma voor ‘risicovolle’ meisjes uit ‘risicovolle’ achterstandswijken. Maar Jade heeft helemaal geen hulp nodig. En dat haar mentor ook zwart is, betekent niet automatisch dat ze Jade begrijpt. Misschien kan Jade deze succesvolle vrouwen laten zien hoe de echte wereld werkt en hoe je daadwerkelijk een verschil maakt.

Over het verhaal

Ik ben Spaans aan het leren.
Om mezelf een uitweg te geven. En elders binnen te komen.
Toen ik de Spaanse woorden voor ‘succes hebben’ leerde, vond ik het wel een beetje ironisch dat het woord exit erin zit. Alsof het universum me wilde zeggen dat ik, als ik iets van mijn leven wilde maken, mijn huis, buurt en vrienden moest verlaten.
En misschien ben ik daar al mee begonnen. Want sinds twee jaar zit ik op St. Francis High School, aan de andere kant van de stad, ver weg van alles en iedereen waar ik van hou. Morgen is de eerste dag van mijn een na laatste jaar en te oordelen naar de kramp in mijn maag zou je bijna denken dat ik voor het eerst naar de middelbare school moest. Volgens mij zal ik er nooit aan wennen dat ik op St. Francis zit terwijl al mijn vrienden op Northside zitten. Ik heb mijn moeder gesmeekt om me naar de buurtschool te laten gaan, maar ze bleef maar tegen me zeggen: ‘Jade, lieverd, dit is een káns!’ Een kans die ik niet mocht laten liggen. St. Francis is de beste privéschool in Portland, wat betekend dat het een overwegend witte en dus dure school is. Maar waarom zou ik mezelf valse hoop geven? Wat had het voor zin me aan te melden? Want stel dát ik werd aangenomen, dan zou mama het schoolgeld toch niet kunnen betalen. (blz. 7)

Jade woont samen met haar moeder en haar oom in een klein appartement en een niet al te beste wijk. Sinds een paar jaar zit Jade op een school aan de andere kant van Portland. Ze moet hier met de bus naartoe. St. Francis is een leuke school, maar de klasgenoten van Jade leven wel in een heel andere wereld. Een wereld van rijkdom, veel uitstapjes en een schoonmaker. Terwijl dat het werk is dat Jades moeder doet. Jade wil meer kansen in haar leven en daar wordt ze door haar moeder voor gestimuleerd.

Niet alleen voor mezelf, maar ook voor mijn moeder, want zij zegt altijd: ‘Nooit gedacht dat ik hier zou blijven hangen. Maar zo is het nu eenmaal gelopen.’ En als ze dat zegt, weet ik wat ze bedoelt, namelijk dat ze, als ze op haar zestiende mij niet had gekregen, was gaan studeren en misschien uit Portland was weggegaan en in elk geval een minder zwaar leven zou hebben gehad. Ze heeft me nooit direct verweten dat ik haar leven moeilijker heb gemaakt. In plaats daarvan pusht ze me. En hoe! ‘Omdat niemand mij ooit gepusht heeft,’ zegt ze. Iemand van ons moet hier weg zien te komen, en ik ben haar enige kind, haar enige hoop op een nieuwere versie van zichzelf.
Ook mijn vader had zich de toekomst anders voorgesteld. Maar in tegenstelling tot mijn moeder heeft mijn komst hem alleen maar ten goede veranderd. Hij vertelt me altijd dat hij zich door mij is gaan settelen en zijn leven op orde heeft gebracht. ‘En dat je moeder en ik niet samen verder konden, betekent niet dat ik niet van je hou,’ zegt hij. (blz. 17)

Aan het begin van het nieuwe school moet Jade bij mevrouw Parker komen. Jade hoopt dat ze te horen krijgt dat ze op uitwisseling naar het buitenland mag. Daar droomt ze van. Maar dat is niet wat mevrouw Parker haar te vertellen heeft. Het gaat over het Woman to Woman-programma waarbij 12 donkere meisjes een volwassenen mentor krijgen om hen wegwijs te maken in de wereld. Jade is teleurgesteld…

Maar in plaats daarvan vraag ik: ‘Waarom ben ik hiervoor uitgekozen?’
Mevrouw Parker schraapt haar keel. ‘Eh… nou… Er is geselecteerd op geslacht, leeftijd en, eh… nog een paar dingen.’
‘Zoals?’
‘Nou, gewoon… Er zijn leerlingen die door hun leraar worden voorgedragen, of leerlingen die, eh… extra zorg nodig hebben…’
‘Mevrouw parker, ik heb geen mentor nodig.’
‘Iedere jongere heeft een zorgzame volwassene in zijn leven nodig.’
‘Ik heb mijn moeder.’ En mijn oom, en mijn vader. ‘Denkt u soms dat ik niemand heb die om me geeft?’
‘Nee, nee. Dat zei ik niet.’ Weer schraapt mevrouw Parker haar keel. ‘We willen zo proactief mogelijk zijn, en je weet… Nou ja, uit statistieken blijkt dat jongeren die, zoals jij, opgroeien in bepaalde omstandigheden, blootstaan aan risico’s. En wat wij willen, is jou in die omstandigheden de juiste weg wijzen.’ Mevrouw Parker pakt een snoepje uit de pot en stopt het in haar mond. ‘Ik zou willen dat je deze informatie eens goed doorneemt en erover nadenkt. Dit zou een mooie kans voor je zijn.’
Kans. Dat woord achtervolgt me. Als een schaduw.
Ik sta op. ‘En wat als ik niet meedoe?’ vraag ik.
‘Als je wél meedoet, het tweejarige programma afmaakt, je gemiddelde cijfer op een zeven of hoger weet te houden, kun je voor elke universiteit in Oregon een studiebeurs krijgen,’ zegt mevrouw Parker.
Een studiebeurs?
Ik ga weer zitten, leun achterover en luister naar wat mevrouw Parker te zeggen heeft. (blz. 27)

Op de eerste bijeenkomst van Woman to Woman komt de mentor van Jade niet opdagen. ’s Avonds wordt er aangebeld en staat Maxine, haar mentor voor de deur. Ze komt haar excuses maken en kennismaken met Jade. De weken erna komt het vaker voor dat Maxine er niet helemaal voor Jade is. Jade wil zelfs stoppen met het mentorprogramma. Ondertussen heeft Jade een vriendin op St. Francis. Sam is begin van het schooljaar bij Jade in de klas gekomen. Zij komt ook met de bus naar school en heeft ook een studiebeurs. Sam woont bij haar grootouders.

De dag kruipt voorbij. Als de bel is gegaan, lopen Sam en ik eerst nog even langs het kantoor van mevrouw Parker voor ons dagelijkse shot suiker. Vanmiddag ga ik met Sam mee naar huis. Mama was zo blij dat ik eindelijk na school met iemand van St. Francis had afgesproken dat ze nauwelijks vragen stelde.
Zodra we de bus uit stappen, begint Sam me waarschuwingen en disclaimers te geven. ‘Oké, ons huis is klein en volgestouwd met troep, maar dat komt doordat mijn grootouders niets weg willen gooien.’
Ik vraag niet waarom ze bij haar grootouders woont. Als een moeder niet bij haar dochter woont, is daar nooit een goede reden voor.
‘O ja, en ik heb mijn kamer gisteravond niet opgeruimd. Hopelijk vind je dat niet erg.’
We lopen langs Peninsula Park. In de zomer, als de rozentuin in bloei staat en er water uit de fonteinen komt, blijven mensen hier vaak staan om er een muntje in te gooien en een wens te doen. Maar nu, in de herfst, is het park kaal en verlaten.
Sam loopt zo snel dat ik haar nauwelijks kan bijhouden. ‘En vat het niet persoonlijk op als mijn oma niks tegen je zegt. Mijn opa zegt dat ze de ziekte van Alzheimer heeft en dat ze daardoor chagrijnig is… En vergeetachtig. Maar soms denk ik dat ze gewoon boos is, en oud, en dat ze zelf uitmaakt wie ze onthoudt en tegen wie ze aardig doet.’ (blz. 63)

Hoe zal het bezoek bij Sam thuis zijn? Heeft Jade iets aan haar mentor Maxine? Wordt Jade uitgekozen voor de uitwisseling naar het buitenland?

Mening over het boek

Recensie van Ikvindlezenleuk (Mathilde) (ouder dan 18 jaar)
Hoe kom je aan het boek?
gekregen van de uitgeverij om er een recensie over te schrijven
Wat vind je van het boek?
★★★★☆
Waarom heb je dit boek uitgekozen om te lezen?
Het boek heeft een mooie voorkant, Ik vond de tekst op de achterkant leuk, ik mocht via Boekids Renée Watson interviewen en wilde daarom dit boek eerst lezen
Welke steekwoorden passen bij het boek?
ontroerend, realistisch, verrassend, zielig
Staan er illustraties in het boek? Wie heeft ze gemaakt? Wat vind je van de illustraties?
nee
Is het boek moeilijk of gemakkelijk te lezen?
Gemiddeld
Waar gaat het verhaal over?
zie hierboven
Wie is de hoofdpersoon?
De hoofdpersoon is Jade
Zou je iemand uit het verhaal willen ontmoeten? Waarom? En wat zou je dan gaan doen?
ik wil Jade ontmoeten en heel graag haar collages zien. Het lijkt me ook gezellig om wat met haar te gaan drinken of naar een museum te gaan
Waar speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in Portland (Amerika)
Wat vind je leuk aan dit boek?
Ik vind het leuk om te lezen hoe het leven van Jade is en hoe ze haar weg vindt en vrienden maakt. Ook vind ik het goed dat uit het verhaal blijkt dat volwassenen ook niet alles weten, maar wel hun best doen. Het is mooi om te zien hoe vriendschap tussen heel verschillende mensen ontstaat
Wat vind je niet leuk aan dit boek?
ik vind het niet leuk dat Jade arm opgroeit
Wil je nog iets anders vertellen over het boek?
Ik vond het heel fijn om een YA-boek te lezen waarin geen romantiek in voorkomt
Voor wie zou dit een leuk boek zijn?
voor jongeren vanaf een jaar of 14 die graag een realistisch verhaal lezen over een leeftijdsgenoot
Wil je het boek nog een keer lezen?
Ik wil het boek misschien nog een keer lezen, Ik wil andere boeken van deze schrijver lezen