Franca Treur – Dorsvloer vol confetti (1e recensie)
De jonge Katelijne groeit in de jaren tachtig en negentig op in een strenggelovig boerengezin in Zeeland. Als enig meisje tussen zes broers wordt ze nauwelijks bij het boerenwerk betrokken. Hierdoor gaan ook de gesprekken aan tafel grotendeels aan haar voorbij. Terwijl haar verlangen om mee te doen onverminderd groot blijft, gaan haar gedachten hun eigen gang. Daarbij laat ze zich meeslepen door verhalen. Familieverhalen, dorpsroddels, Bijbelverhalen, bekeringsgeschiedenissen. Ook sprookjes, al mag ze die eigenlijk niet lezen, omdat het leugens zijn die haar maar afhouden van de Waarheid. Ze merkt dat haar eigen woorden grote gevolgen hebben voor haar familie.
Over het verhaal
’s Winters zijn de zondagen het snelst voorbij. Als de dominee om vier uur de middagdienst afsluit met de zegen voor weer een hele week, vliegen ze alle zeven naar het fietsenkot. ‘Om de poten te breken’, zegt de vader. ‘Daar komen nog eens ongelukken van.’ Dat zegt hij altijd: ‘Daar kmen nog eens ongelukken van.’ Net als: ‘Als je brokken maakt, ik betaal niks hoor.’
Het gaat erom vwie het eerst thuis het klinkerpad oprijdt. De eerste noot van het uitleidend orgelspel geldt als startschot. Omwille van het fatsoen wordt de eerste etappe van de kerkbank naar het fietsenkot nog snelwandelend genomen, maar eenmaal op de fiets zijn er geen beperkingen meer. Dan gaat het slalommend door het uitwaaierende kerkvolk, langs mannen in pak en vrouwen met vrome gedachtes, langs kleine meisjes die bang voor hun wielen opzij springen, langs opgeschoten jongens die niet te beroerd zijn om hen uit evenwicht te brengen.
Voorbij de bocht kunnen ze dan eindelijk in de hoogste versnelling langs de vliedberg en recht op de blonde duinkammen af. Wanneer ze door de eerste gemotoriseerde kerkganger worden ingehaald, moeten ze minstens voorbij het pestbosje zijn. Een groepje bomen waar ze nooit mogen spelen, omdat er oude koeien onder begraven liggen die aan iets besmettelijks zijn gestorven.
Op het wegje waaraan ze wonen waait het altijd. Een zoute zeewind die tegen hun voorhoofden beukt en die van hun haren vettige strengetjes maakt. Vlak bij het hofhek van hun boerderij gaat degene aan kop, die niet meer kan worden ingehaald, achteloos rechtop zitten, een hond losjes in de jaszak. La-la-la. (blz. 5)
Katelijne zit op de lagere school in het dorp. Ze heeft zes broers, die allemaal mee mogen helpen op de boerderij. Katelijne mag dat niet, maar is de enige die mee moet helpen in het huishouden.
Hij neemt haar apart en zegt dat ze de moeder meer moet helpen. Dat zij het druk genoeg heeft met zo’n groot huishouden en dat ze zich bij hem over haar heeft beklaagd.
Het duizelt Katelijne van verontwaardiging. Is zij niet de enige die nog een vinger uitsteekt in het huis en die met Moederdag een cadeautje koopt van haar eigen geld, terwijl de jongens alleen een jampot vullen met paardenbloemen en madeliefjes?
‘Je bent nu eenmaal het enige meisje.’ En ze moet goed begrijpen dat ze net als iedereen de verantwoordelijkheid heeft ‘om het hier allemaal draaiende te houden’. De vader pakt haar arm en neemt haar mee naar de keuken, waar het aanrecht vol ligt met kaaskorsten, gebruikte sponsjes en pannen die aangekoekt zijn van het eten dat de moeder in weinig tijd en met veel tegenzin heeft klaargemaakt. Daarna neemt hij haar mee naar de wc, waarbij hij wil dat Katelijne samen met hem in de pot kijkt, maar ze rukt zich los, omdat ze ook zo wel weet wat daar te zien is.
‘Het aanrecht en de wc,’ zegt hij. ‘Daaraan kun je zien of je een goede huisvrouw bent.’ Hij komt om zich heen om te zien of er nog meer werk is, maar hij is een man van buiten en zijn ogen gaan al richting de achterdeur, naar zijn eigen aandeel in het gezwoeg.
Katelijne poetst en schuurt en weekt met soda en azijn, tot de wc-bril glimt en het aanrechtblad zijn oorspronkelijke kleur terug heeft, en nu is zij degene die de vader met haar ontvette vingers beetpakt en hem naar de glimmende gootsteen leidt.
‘Dat bedoel ik,’ zegt de vader. ‘Jij hebt het tenminste begrepen’, en Katelijne bloost van trots. Vrolijk pakt ze nu het hele huis aan. Ze stoft alles met een oude onderbroek van de moeder waar het elastiek uit is en waarin kleine gaatjes zitten. De koppenspinders in de nok pakt ze met een ragebol en ze krijgt er plezier in als ze ziet hoe vies het sop na afloop is. Ze vertelt het de vader en moeder aan tafel, want haar motor loopt nu eenmaal op complimenten. Alleen de vader reageert erop; voor de moeder zitten er aan het huishouden geen interessante kanten. (blz. 35)
Katelijne groeit op in een strenggelovig Gereformeerd gezin. Er zijn allemaal regels waar zij zich, als meisje, aan moet houden. Zelf nadenken zit daar niet bij. Maar Katelijne vindt het moeilijk om zich hier aan te houden. Ze denkt overal over na. Ze wil meer weten over de wereld. Ze leest stiekem boeken, want het enige dat ze mag lezen zijn stichtelijke boeken. Zal het Katelijne lukken om haar leven meer zelf te bepalen? Zal haar familie zien dat ze meer dan alleen maar een meisje?
Voorleesfragment
Bij dit boek is een voorleesfragment gemaakt. Klik op het plaatje hieronder om het begin van het boek te horen.Of klik hier om naar mijn YouTube-kanaal te gaan.
Mening over het boek
Recensie van Ikvindlezenleuk (Mathilde) (ouder dan 18 jaar)
1. Wat vind je van het boek?
★★★☆☆
2. Waarom heb je dit boek uitgekozen om te lezen?
Ik heb het boek een jaar of twee gewonnen bij uitgeverij Prometheus, samen met de dvd van de film
3. Waar gaat het verhaal over?
zie hierboven
4. Wie is de hoofdpersoon?
Katelijne
5. Zou je iemand uit het verhaal willen ontmoeten? Waarom? En wat zou je dan gaan doen?
Nee, eigenlijk niet
6. In welke periode speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in de jaren 80
7. Waar speelt het verhaal zich af?
In een dorpje in Zeeland
8. Waarom moeten anderen dit boek lezen?
Het is een interessant verhaal over opgroeien als meisje in een strenggelovig gezin
9. Wil je nog iets anders vertellen over het boek?
Dit boek is verfilmd als “Dorsvloer vol confetti”
10. Wil je meer boeken van deze schrijver lezen?
Weet ik nog niet