Mirthe van Doornik – Moeders van anderen (1e recensie)

Een buitenwijk in de jaren negentig. Nico en Kine hebben eigen regels om de wereld bij elkaar te houden. Altijd in de voorste metrowagon staan, altijd een groene trui dragen op donderdag. Maar de belangrijkste regel: nooit praten over hun moeder, nooit over haar drankgebruik, nooit over de dingen waar ze bang voor zijn. Reikhalzend kijken de zusjes uit naar het moment dat ze een scooter kunnen kopen. Terwijl ze hun wereld langzaam uitbreiden lijkt vooral Kine zich te ontplooien. Nico daarentegen raakt steeds meer vervreemd van haar leeftijdsgenoten. Nauwkeurig analyseert ze de rampen die er om hen heen gebeuren, tot ze in haar fatalisme niet meer ziet welke ramp er werkelijk op hen afkomt.

Over het verhaal

Omdat we kinderen zijn denken mensen dat ze alles tegen ons mogen zeggen. Hoe het vroeger was, dat je niet op de rand van het perron moet staan, dat we best hun hond mogen aaien. Maar dat we met een vreemde mee naar huis moeten, dat hebben we niet eerder gehoord.
De vrouw is een beetje scheef op ons af komen lopen, alsof ze eerst tien rondjes heeft gedraaid en toen ons in haar vizier kreeg.
‘Wat een mooie vlechtjes heb jij,’ zegt ze als ze voor mij staat. ‘Waar gaan jullie naartoe?’ De dikke glazen in haar enorme bril vergroten haar ogen tot die van een spookdier. Ik kijk naar haar handen. Spookdieren hebben lange vingers, een beetje zoals ET, met kussentjes aan de toppen, maar de vingertoppen van de vrouw laten zich niet zien omdat ze een supermarkttas omklemmen.
‘Jullie moeten met mij mee naar huis komen,’ zegt de vrouw als de metro de tunnel uit dendert. ‘Vier haltes, dan zijn we er.’
Dit is niet goed, dat zie ik ook aan het gezicht van Nico. Gelukkig weet zij altijd wat we moeten doen. Met een licht knikje geeft ze mij het teken dat we elkaar ook geven als er controle komt. Ik weet wat ze bedoelt. (blz. 9)

Nico en Kine verlaten snel de metro voordat de deuren dichtgaan. De vrouw roept naar hen terwijl ze wegrennen. Ze gaan naar het loket en vertellen wat hen net is overkomen. Even later komen politieagenten om hen te vragen wat er precies gebeurd is. Daarna worden ze door de agenten naar huis gebracht.

Als we binnenkomen klinkt er zigeunermuziek. In geluid zit altijd een voorspelling. Ik kan mijn ogen dichtdoen en door de muziek toch al weten dat mama al wijn heeft gedronken. Soms kloppen de buren op de muren om het volume omlaag te krijgen, aanbellen durven ze niet.
Mama zit met haar blote voeten in de rookstoel, haar ogen zijn gesloten, haar hoofd swingt mee op de muziek. De poes ligt aan haar voeten. Nico kijkt naar de halflege fles wijn die naast de stoel staat. De schade opmeten, dat is het eerste wat moet gebeuren als we thuiskomen. Afgelopen lente miste mama de natuur en stonden wij na school opeens in een woonkamer vol takken en bladeren. De hele middag hebben we op een boomstronk televisie zitten kijken. Mama had te veel wijn gedronken om ons te kunnen uitleggen hoe ze die boom had binnengekregen. Het mysterie van Stonehenge, noemde Nico de nieuwe bank. (blz. 18)

Ze vertellen hun moeder wat er is gebeurd, maar die luistert niet. Dat doet ze eigenlijk nooit. Ze heeft het te druk met haar eigen leven… Nico en Kine moeten vooral voor zichzelf zorgen. Kine is bang voor alles en mag dan bij Nico in bed slapen. Dan voelt ze zich minder bang. Gelukkig hebben ze een tante die hen af en toe mee op pad neemt. Nico en Kine vinden het niet leuk om afscheid van hun moeder te nemen.

Ik lach en laat mezelf tegen de achterbank zakken. Mijn adem is rustig, de druk op mijn borst is weg. Ik maak me niet druk over de buurman, niet over mama, niet over conducteurs. Ik kijk door het raampje naar buiten, tel de auto’s met een trekhaak. Ik begrijp wat er aan de trekhaak moet komen. Ik begrijp dat de wereld groot is. Dat er waterkonijnen zijn. En dat er misschien nu iemand denkt te eten met het bestek van Napoleon. We maken nog een bocht, de zon blijft met ons meedraaien. Nico draait zich om, trekt rare gezichten tot ik moet lachen. Ik denk aan wat papa zegt, dat je van mensen houdt omdat ze je iets kunnen geven wat je nodig hebt. (blz. 37)

Als ze ’s avonds weer thuiskomen is er iets aan de hand in huis.

Er is iets niet goed. Ik ruik het als ik de sleutel omdraai en ik weet het zeker als ik de deur openmaak. Voordat Kine achter me aan de keuken in kan lopen duw ik haar terug naar buiten. ‘Wacht hier!’
De vlam die uit de pan laait heeft de omvang van een kleine kerstboom. Zwarte rook duwt tegen het keukenraam en het plafond.
Blijf kalm. Blijf laag bij de grond. Blus een vlam in de pan nooit met water.
Gebukt loop ik op de vlammen af. Eerst draai ik het gas uit. Met mijn shirt over mijn mond open ik het kastje waarin pannen staan. Ik pak het grootste deksel dat ik kan vinden en loop zo dicht mogelijk naar het vuur. Ik wil het deksel op de pan laten zakken, maar het vuur is heet en hoof. Ik durf het niet. Van een kleine afstand gooi ik het deksel naar de pan. Het valt er stuiterend naast.
Kalm blijven, laag blijven.
Ik probeer het opnieuw. Dit deksel is kleiner, langzaam verdwijnt het in de pan waar het de geest terug in de fles duwt. Mijn benen trillen, de rook steekt in mijn ogen. Ik loop naar de voordeur waarachter Kine geluidloos staat te huilen. ‘Het is oké,’ zeg ik. ‘Er is geen gevaar meer.’ Kine omklemt de voetbal alsof het een beestje is. Allebei weten we dat het gevaar niet de brand is, maar de vrouw die we onderuitgezakt op het balkon vinden. (blz. 48)

Zal hun moeder haar leven gaat beteren? Blijven Nico en Kine altijd voor elkaar opkomen?

Voorleesfragment

Bij dit boek is een voorleesfragment gemaakt. Klik op het plaatje hieronder om het begin van het boek te horen.
Of klik hier om naar mijn YouTube-kanaal te gaan.

Mening over het boek

Recensie van Ikvindlezenleuk (Mathilde) (ouder dan 18 jaar)
Hoe kom je aan het boek?
Geleend bij de bibliotheek
Wat vind je van het boek?
★★★☆☆
Waarom heb je dit boek uitgekozen om te lezen?
Het boek heeft een mooie voorkant, Ik heb het boek niet zelf uitgekozen, dit boek is genomineerd voor de ANV Debutantenprijs en ik zit in de lezersjury
Welke steekwoorden passen bij het boek?
fascinerend, realistisch, zielig
Staan er illustraties in het boek? Wie heeft ze gemaakt? Wat vind je van de illustraties?
nee
Is het boek moeilijk of gemakkelijk te lezen?
Moeilijk
Waar gaat het verhaal over?
zie hierboven
Wie is de hoofdpersoon?
De hoofdpersonen zijn Nico en Kine
Zou je iemand uit het verhaal willen ontmoeten? Waarom? En wat zou je dan gaan doen?
nee, ik wil niemand ontmoeten
Waar speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich af in de plaats waar Nico en Kine wonen
Wat vind je leuk aan dit boek?
Ik vind het leuk dat het verhaal afwisselend door Nico en Kine wordt verteld en dat er steeds een aantal jaar tussen zit. Zo moet je als lezer moeite doen om het opgroeien van Nico en Kine te volgen.
Wat vind je niet leuk aan dit boek?
ik vind het niet leuk dat ze een moeder hebben die verslaafd is aan alcohol
Wil je nog iets anders vertellen over het boek?
dit boek is genomineerd voor de ANV Debutantenprijs
Voor wie zou dit een leuk boek zijn?
voor iedereen vanaf een jaar of 16 die een kijkje wil nemen in het leven van kinderen van een alcoholverslaafde ouder
Wil je het boek nog een keer lezen?
Nee, ik wil het boek niet nog een keer lezen